Runy słowiańskie – Pierwszy alfabet Słowian ?

Chociaż historycznie są nie do końca uznawane, to istnieje jednak wiele materiałów potwierdzających istnienie run słowiańskich, czyli prostego alfabetu wykorzystywanego przez naszych przodków. Poznaj ich historie i zobacz ich doskonałość w swojej prostocie

Runy słowiańskie co to ?

Przyjmuje się, że runy to alfabet używany przez ludy germańskie, tureckie oraz Węgrów. W legendach nordyckich alfabet runiczny postrzega się jako dar od Odyna, czyli boga wojny, mądrości, poezji i magii. Według mitu, Odyn poznał znaczenie run przechodząc straszne cierpienia by później w ramach swojego miłosierdzia podzielić się nimi z ludźmi.

W przypadku run słowiańskich mówimy jednak o prastarym piśmie, które miało być używane przed głogalicą i alfabetem łacińskim na terenach zamieszkiwanych przez Słowian.

W kontekście słowiańskim, słowo runa tłumaczmy jako „stworzyć / stworzenie”. Można szukać tutaj nawiązania do runa leśnego, które tworzy się samoistnie. Dodatkowo alfabet runiczny rozumiemy jako system tworzenia poszczególnych głosek, ponieważ zapis każdej z nich odzwierciedla ułożenie ust, języka czy zębów przy wypowiadaniu danej litery.

Historia run słowiańskich

Niestety źródła historyczne na temat run słowiańskich praktycznie nie istnieją, więc badaczom pozostaje sugerowanie się jedynie odnalezionymi szczątkami pisma na kamieniach, broni, księgach czy rzeźbach.

Jednym z przykładów są kamienie mikorzyńskie na których wyżłobione były wyobrażenia słowiańskich bóstw wraz z napisami w piśmie runicznym. Podobnie jak w przypadku innych odkryć, również tutaj zdanie specjalistów jest podzielone. Dla jednych stanowi to niepodważalny dowód istnienia run słowiańskich, inni upatrują w nich fałszerstwa lub pochodzenia niesłowiańskiego.

Chociaż nie ma niepodważalnych dowodów potwierdzających, że runy słowiańskie istniały, to istnieje kilka przesłanek które nam to sugerują:

• znaleziska archeologiczne i historyczne – tak jak pisałem wcześniej, ich autentyczność jest negowana przez wielu historyków. Moim zdaniem jednak, każde nowe znalezisko na terenach Słowian daję większe prawdopodobieństwo istnieniu takiego pisma runicznego, bo trudno zakładać, że każde z nich to manipulacja,
• wygląd głagolicy – głagolica to oficjalnie najstarsze znane pismo słowiańskie. Analizując wygląd liter tego pisma przypuszcza się jednak, że powstało na podstawie wcześniej dostępnych, starosłowiańskich symboli – mogły je stanowi właśnie słowiańskie znaki runiczne,
• opisy kronikarzy – czytając historyczne kroniki twórców europejskich możemy natknąć się na opisy potwierdzające istnienie pisma starosłowiańskiego.
• słowo „pisać” – słowo te we wszystkich językach słowiańskich brzmi bardzo podobnie i różni się od odpowiedników w łacinie – oznacza to, że Słowianie poznali pismo jeszcze zanim podzielili się na grupy, czyli przed powstaniem najstarszego znanego nam pisma Słowian – głagolicy.

Co ciekawe, idea istnienia słowiańskich znaków runicznych nasilała się w trudnych okresach historycznych. Przed I wojną światową Słowianie poddawani byli polityce germanizacji, przez co widoczna była chęć jak największej izolacji i odwoływanie się do symboli słowiańskich jak runy czy lunula.

Znaczenie run słowiańskich

Runy słowiańskie są jedynie alfabetem i nie niosą za sobą żadnego dodatkowego znaczenia, poza konkretnymi literami.

W internecie można znaleźć przypisane znaczenie do każdego symbolu alfabetu, jednak są do tego wykorzystane runy germańskie (alfabet fuþark), a nie słowiańskie.

Jak tworzono litery w alfabecie run słowiańskich ?

Idea wyglądu poszczególnych liter jest bardzo prosta i tak jak pisałem wcześniej, każda z nich miała jak najlepiej odwzorowywać układ aparatu mowy podczas ich wypowiadania. W uproszczeniu można powiedzieć, że runy słowiańskie to pismo obrazkowe, ponieważ każda litera graficznie przedstawia nam sposób jej wymowy.

Co Istotne, runy często nie mają ustalonego konkretnego kierunku , czyli odbicie lustrzane lub odwrócenie symbolu może znaczyć to samo. Przeanalizujmy kilka liter dla głębszego zrozumienia:

Litera „A”

W przypadku głoski „A” nasz język nie pracuje, a symbol odzwierciedla otwarte usta człowieka. Dodatkowe przecięcie obrazuje miejsce w którym czujemy dźwięk przy artykułowaniu, czyli podniebienie.

Litera „B”

Przed wypowiedzeniem „B” nasze wargi łączą się, aby po chwili wraz z wypuszczaniem powietrza prawidłowo wyartykułować dźwięk. Symbol bardzo jasno nawiązuje tutaj do ułożenia naszych ust właśnie w tym momencie.

Litera „I”

Tutaj symbol to jedynie prosta kreska która na rysunku po prawej przedstawia nasz prosty język podczas wypowiadania głoski „I”. W tym przypadku widać, że litera ta została zapożyczona do łaciny którą na co dzień się posługujemy.

Litera „M”

Jako że, w tym przypadku mówimy o głosce wypowiadanej przez nos (nosowa), w piśmie starosłowiańskim wykorzystano to do jej zobrazowania. Jak widać litera „M” to po prostu symbol naszego nosa.

Litera „T”

W przypadku litery „T” również widzimy bardzo duże podobieństwo do litery łacińskiej, jednak w tym przypadku górne ramiona są lekko opuszczone ku dołowi. Te ramiona obrazują nasze zęby w górnej i dolnej szczęce, natomiast pionowa linia to ułożenie naszego języka.

Pozostałe litery

W ten sposób wyjaśnić można wygląd każdej z run słowiańskich, jednak poprzestaniemy na tych, bo to z pewnością wystarczające do zrozumienia ogólnej koncepcji.

Musisz wiedzieć, że według różnych źródeł opisane powyżej symbole wyglądały nieco inaczej. Myślę jednak, że bardzo ciekawa w kontekście języka którego dzisiaj używamy jest wiedza jak mogły powstawać niektóre z liter.

Oczywiście zachęcam Cię do próbowania artykułować powyższe dźwięki, a z pewnością dojdziesz do wniosku, że opisana symbolika ma sens.