Wybór odpowiedniej kolorystyki wnętrz nie jest rzeczą łatwą. Barwy powinny do siebie pasować, podkreślać charakter wnętrza czy dobrze współgrać z całością mieszkania czy domu. W obliczu takich dylematów często zapominamy jakie jest znaczenie kolorów dla naszego nastroju i samopoczucia. Jest to zagadnienie psychologii kolorów. Jak ją wykorzystać podczas planowania wystroju wnętrz?
Dlaczego kolory na nas wpływają – psychologia kolorów?
Człowiek odbiera świat za pośrednictwem zmysłów, zwykle jednak nie każdy zmysł jest tak samo ważny. Większość osób najwięcej bodźców przyjmuje poprzez słuch i wzrok. To co widzimy jest więc bardzo istotne dla tego jak funkcjonujemy.
Obecnie kolory często wydają nam się neutralne, jednak w naturze są one często sprawą życia i śmierci. Dzięki wrażliwości na kolory dzikie zwierzęta mogą znajdować pożywienie, dostrzegać zagrożenie, a dzięki ubarwieniu ukrywać się lub ostrzegać otoczenie. Pewien bagaż tych atawizmów zachował się w ludzkiej psychologii kolorów.
Drugim czynnikiem, który determinuje nasze postrzeganie kolorów jest bagaż kultury, który nosimy ze sobą, nawet jeżeli sobie tego nie uświadamiamy. Kolory mogą mieć w różnych kulturach, a nawet czasach odmienne znaczenie, na przykład kolor biały jest w naszym kręgu kulturowym barwą czystości, natomiast w kulturze chińskiej jest barwą żałobną. Innym przykładem jest znaczenie koloru różowego i błękitnego. Dawniej róż był kolorem męskim, a błękit kojarzony był z kobiecością, w ostatnich dziesięcioleciach znaczenie tych barw zostało odwrócone.
Ludzki mózg poszukuje schematów, z czasem zaczyna automatycznie kojarzyć różne elementy ze sobą, w tym kolory. Barwy będą więc dla niego bodźcem pozytywnym lub negatywnym, w zależności od tego jakie skojarzenia generuje. Skojarzenia te są w dużej mierze zależne od uwarunkowań kulturowych.
Kolory zimne i ciepłe
Podstawowymi kategoriami na jakie dzielimy barwy w psychologii kolorów, to ciepłe kolory i zimne kolory. Podział ten jest w pewien sposób nieostry i intuicyjny, jednak „temperatura” barwy ma wpływ na nasze odczucia.
Barwy ciepłe to przede wszystkim kolory wywodzące się z czerwieni i żółci. Jednak możliwe jest uzyskanie ciepłego odcienia zieleni czy zimnej żółci i różu. Ciepłe kolory mają charakter pobudzający, są silnymi bodźcami wizualnymi. Mózg odbiera je jako intensywną informację na temat otoczenia. Może mieć to pozytywne skutki, pomagać motywować się do działania, dodawać energii i poprawiać nastrój. Jednak ciepłe barwy mogą wywoływać także skrajne emocje, gniew, rozdrażnienie czy nawet niepokój. Stanie się tak, jeżeli we wnętrzu nagromadzimy bardzo dużo ciepłych, intensywnych barw w mocnych zestawieniach. Fioletowo-buraczkowe wnętrze z bursztynowymi meblami będzie raczej irytujące, niż przyjemne.
Zimne kolory mają z kolei działanie uspokajające i kojące nerwy. Są to barwy bezpieczniejsze do używania na dużych powierzchniach, ponieważ zwykle nie przytłaczają one nas aż tak mocno jak intensywne, ciepłe barwy. Chłodniejsze kolory mogą mieć jednocześnie więcej znaczeń w psychologii koloru. Na przykład zielony jest zarówno barwą uspokajającą, jak i ożywczą, kojarzącą się z naturą i świeżością. Zimny fiolet może z kolei być równie pobudzający co ciepłe odmiany tego koloru.
Psychologia koloru czerwonego
Kolor czerwony ma w naszym kręgu kulturowym wiele znaczeń. Jest zarówno barwą niebezpieczeństwa, jak i kolorem kojarzonym z miłością. Wyraża więc skrajne stany emocjonalne, silne wzburzenie lub zadurzenie. Czerwień zwiększa ciśnienie krwi i spłyca oddech. Organizm otoczony czerwienią szykuje się do ucieczki lub walki.
Czerwony powinien więc być wykorzystywany oszczędnie, częściej jako silny akcent kolorystyczny, niż barwa dominująca. Pobudzający element czerwieni będzie idealny do gabinetu, miejsca pracy czy kuchni. To także symbol siły i mocy, dlatego warto z niego skorzystać jeżeli naszym celem jest okazywanie dominacji. Kolor ten pobudza apetyt, więc dobrze sprawdza się w jadalni. i. Powinno się unikać go w sypialni i oszczędnie korzystać z niego w salonie.
Znaczenie koloru pomarańczowego
Pomarańczowy ma właściwości pobudzające bardzo zbliżone do czerwieni. Podobnie jak ona, także pobudza apetyt. Ma jednak dużo mniejsze negatywne skutki oddziaływania.
Kolor pomarańczowy to energia, optymizm i zabawa. Jeżeli cenimy ciepłe barwy, to pomarańcz będzie dużo lepszym wyborem do salonu niż czerwony. Dobrze będzie też działał w kuchni, jadalni czy łazience.
Psychologia koloru żółtego
Kolor żółty to barwa, która znajduje się na granicy między barwami ciepłymi i zimnymi. Do żółci można zaliczyć zarówno niektóre odmiany beżu, jak i mocne, intensywne barwy.
Barwa ta ma zwykle znaczenie pozytywne, jednak kolor żółty w nadmiarze może prowadzić do przebodźcowania podobnego do efektów działania czerwieni. Żółty sprawdza się za to idealnie jako kolorystyczny, ocieplający dodatek do wnętrz oszczędnych kolorystycznie. Niewielki żółty akcent może przekształcić, zimne i nudne wnętrze, w przyjemne i ciepłe pomieszczenie.
Psychologia koloru niebieskiego
Niebieski to kolor który ma najsilniejsze właściwości uspokajające. Koi nerwy, pomaga w wyciszeniu i wspomaga zasypianie. Pozwala się także skoncentrować na jednym zagadnieniu.
Z tych powodów kolor niebieski najlepiej sprawdza się w pokojach dziecięcych, sypialniach, domowych bibliotekach czy gabinetach w zawodach wymagających mocnego skupienia czy gabinetach lekarskich, gdzie dobrze będzie wpływać na pacjentów.
Jakie jest znaczenie koloru fioletowego?
Fioletowy to kolor który w zależności od odcienia może być ciepły (purpura, fiołkowy) lub zimny (siny fiolet). Będzie wówczas działać na nas, tak jak było to opisane w jednym z poprzednich akapitów.
Fiolet o odpowiednio dobranym odcieniu jest kolorem równowagi pomiędzy pobudzeniem czerwieni, a uspokajającymi właściwościami niebieskiego. Jest to kolor bardzo neutralny i pasujący do każdego typu pomieszczeń. Ciemne fiolety są bardzo eleganckie i dobrze będą wyglądać we wnętrzach o luksusowym charakterze.
Psychologia koloru zielonego
Zielony to jeden z najbardziej pozytywnie kojarzących się kolorów. Oznacza on żywą naturę, wiosnę, ciszę i spokój. Niebieski i zielony to dwa najczęściej wskazywane jako ulubione kolory. Pokazuje to, że większość ludzi ceni spokój i ukojenie, jakie niosą za sobą te barwy.
Kolor zielony jest barwą niezwykle uniwersalną. Nie tylko sprawdzi się w większości pomieszczeń i zastosowań, ale wybierając kolor z palety zieleni trudno jest też przeszarżować z jego ilością. Nawet wnętrza niemal w całości w zieleni będą estetyczne i dobrze się kojarzące. Ciemna zieleń dodatkowo charakteryzuje się elegancją i należy do kolorów królewskich.
Psychologia koloru – biel
Wybór bieli jako koloru ścian jest stosunkowo oczywisty. To najbardziej neutralny z kolorów. Do tego stopnia, że niektórzy opisują biel jako „brak koloru”.
Powoduje to, że białe ściany czy dodatki są idealnym tłem dla każdej innej barwy. Wnętrza zdominowane przez biel nie generują nadmiernych bodźców, więc pozwalają na wyciszenie się i uspokojenie. Dlatego obok jasnych odcieni niebieskiego, jest to najmocniej polecany kolor do sypialni.
Neutralność powoduje, że białe ściany to także świetny wybór jeżeli lubimy częste zmiany wystroju.
Jak łączyć kolory?
Barwy mogą działać nie tylko samodzielnie, ale także poprzez połączenie. Biało-czerwone pasy w sposób oczywisty będą oddziaływać na nas inaczej niż biel i czerwień samodzielnie. To zestawienie, podobnie jak inne silne kontrasty, takie jak czarny i żółty, odbieramy jako ostrzeżenie o niebezpieczeństwie. Dlatego nie powinniśmy we wnętrzach stosować takich zestawień.
Stosunkowo bezpiecznym, silnym kontrastem, jest łączenie bieli i czerni, oraz jasnych, neutralnych barw z pomarańczowym czy żółtym.
By dowiedzieć się czy barwy które chcemy zestawić będą do siebie pasować, możemy wykorzystać koło kolorów. To prosty schemat, z którego łatwo odczytać bezpieczne zestawienia kolorów.
Wybierając kolory możemy zestawiać je na kilka różnych sposobów. Najlepiej pasują do siebie barwy dopełniające, czyli znajdujące się na kole kolorów po przeciwnych stronach. Dobrze współgrać będą też barwy znajdujące się na wierzchołkach trójkąta równobocznego czy kwadratu.
Nazywam się Daniel Nurek i jestem absolwentem Historii, który ciągle uwielbia poszerzać swoją wiedzę. Intrygują mnie nieznane kultury i sprawy niewyjaśnione, dlatego lubię pisać o rzeczach które innym wydają się dziwne lub wręcz nierealne. Uważam, że ciało i dusza człowieka skrywają przed nami wiele sekretów, które nieustannie staram się poznawać.